Çocuk Kitapları ile Kavram Öğretimi
Günlük hayatta hepimiz gibi çocuklar da birçok olay yaşar. Kimi yaşadığı olay karşısında
duygusunu çok rahat ifade edebilirken, kimi çocuk kendi içinde bu duyguyu yaşar. İçinde
yaşayıp, ifade edemediğinde farklı durumlar ortaya çıkabilir. “Hiç böyle yapmazdı, bu ara bir
tuhaf davranıyor,” diyerek bahsettiğimiz gözlemlerimizin arka planında bambaşka durumlar
ve duygular yer alıyor olabilir. Sözlük anlamı olarak “kavram: nesnelerin ya da olayların ortak
özelliklerini kapsayan ve bir ortak ad altında toplayan genel tasarım,” demektir. Bazı
kavramları çocuklara vermenin veya hissettirmenin en güzel yolu ise kitapları araç olarak
kullanmaktır.
Hissettiği duyguyu, karşısında somutlaşmış bir hikâye olarak görmek çocukları rahatlatır.
Tanımlayamadığı ya da doğru şekilde anlatamadığı duygularını hikâye kahramanı üstünden
tanıma ve anlatma fırsatı bulabilir; ancak burada anne ve babaların çocuklarını doğru analiz
etmesi ve doğru şekilde yönlendirmesi gereklidir.
Çocuk kitaplarında bir kavram öğretilmek istenirse yaygın olarak zıtlıklar kullanılır. Mesela
mutluluğu anlatmak için mutsuzluktan yararlanılır. Şiddetin kötü olduğunu anlatmak için
şiddetten yararlanılır. Bu yüzden çocuğun ihtiyaçlarına göre kitap seçmeliyiz. Hangi kavramı
vermemiz gerektiğini iyi belirlemeliyiz. Örneğin zorbalık yapan ya da zorbalığa uğrayan bir
çocuk üzerinden zorbalığın kötü olduğunu işleyeceksek, mutluluğu anlatan bir kitap
seçmemeliyiz. Konudan uzaklaşılmadan, çocuğun tam olarak hangi duygusunu ifade etmeye
ihtiyacı varsa, hangi duygusunu ifade etmekte zorlanıyorsa, ona yönelik çalışmalıyız.
Çocuk kitaplarını doğru seçmek daha doğrusu istediğimiz kavramı doğru şekilde verecek
kitapları seçmek önemli. Kitapları çocuğumuzla okumadan önce siz okumalısınız. İçerisinde
sorabileceğiz soruları belirlemelisiniz. Hatta “sen olsan ne yapardın, sence yaptığı doğru bir
davranış mı?” gibi soruları siz de çocuğunuza sorabilirsiniz. Kitaplara ve konulara göre
soruları çeşitlendirebilirsiniz. Konuyu kitabın resimleri üzerinden konuşabilirsiniz. Hikaye
kahramanlarını tartışabilirsiniz. Aynı şekilde ilkokula başlayıp okumayı öğrendiklerinde ise
siz okuduktan sonra çocuğunuza okutmanız daha iyi olur. Çocuğunuz kitabı bitirince oturup
kitapla ilgili konuşabilir, duygularını düşüncelerini öğrenebilirsiniz.
Kitap seçiminde okuldaki öğretmenlerinden yardım alabilirsiniz ya da kitapevine gittiğinizde
hangi konuya yönelik kitap arıyorsanız, kitapevinde ilgili kişilerden yardım isteyebilirsiniz.
Örneğin; “arkadaş ilişkileri ile ilgili bir kitap arıyorum,” dediğinizde elbette size yardımcı
olacaklardır. Diğer bir seçenek ise internette ve sosyal medya hesaplarında biraz araştırma
yapmak. İşinize yarayabilecek kitap listelerine buralardan da ulaşabilirsiniz.
Sizler için aşağıda kavram öğretiminde yararlanabileceğiniz örnek kitapları listeledim. Sizler
de sevdiğiniz, faydalandığınız kitapları benimle paylaşırsanız sevinirim.
Zorbalık – — Zor Balık
Mutluluk — Bay Mutlu
Her istediğinin olması (bencillik) Her İstediği Olsun İsteyen Moli)
Elimizdekilerin kıymeti — Bir Penguenin Dertleri / Yavru Ahtapot Olmak Çok Zor
Empati — Bana Öyle Bakma
Farklılıklar — Bana Öyle Bakma
Paylaşmak— İyi Yürekli Dev Memo)
Korku — Korku
Utangaçlık — Gaston Artık Utangaç Değil / Utangaç Köpek Kaya
Arkadaşlık Üç Kedi Bir Dilek / Üstümdeki Uykucu 7-10 yaş
İnatçılık — İnatçı Kirpi Mina
Öfke — Öfkeli Örümcek Rıza
Hayal Gücü — Benim Zürafam Uçabilir 7-10 yaş
Hata Yapmak — Hiç Hata Yapmayan Kız
Farkındalık — Ben Sandalye Değilim
İyilik yapmak — İyilik / Bugün Bir Kova Doldurdun mu
Sır Tutmak — Leblebinin Büyük sırrı
Temizlik —- Hayvanat Bahçesinde Diş Fırçalama Günü
